Interactieve route

SYNAGOGE

In 1809 stonden 170 personen ingeschreven bij de Joodse gemeente; rond 1900 liep dat aantal terug tot 88. Voor de Tweede Wereldoorlog kwamen circa twintig Joodse vluchtelingen uit Duitsland en Polen naar Alphen en vestigden zich hier. In 1942 en 1943 werd bijna de hele Joodse bevolking van Alphen gedeporteerd; slechts zeven van hen overleefden.

De eerste keer dat in Alphen en omstreken melding werd gemaakt van Joden is in een geschrift in Oudshoorn uit 1694. In de tweede helft van de achttiende eeuw  vestigden de eerste Joden zich in Alphen. De synagoge, aangewezen als ringsynagoge, werd rond 1830 gebouwd. In de jaren daarna moest het gebouw door de slechte staat waarin het zich bevond regelmatig opgeknapt worden.

In 1896 brandde de synagoge af, werd in hetzelfde jaar nog herbouwd en op 13 december 1896 opnieuw ingewijd.

Foto: Samuel Aardewerk - Gazan (voorganger) Alphense Joodse gemeenschap. 

In 1948 werd de Joodse gemeente opgeheven en officieel toegevoegd aan de Nederlands-Israëlische Gemeente van Leiden (NIG). In 1955 werd de synagoge door de Remonstrantse gemeente gekocht, die het gebouw sinds 1948 huurde. Het oorspronkelijke interieur met Thorakast en de galerij voor de vrouwen is nagenoeg in originele staat bewaard gebleven.

Het koperwerk dat in 1942 onder de vloer verstopt was werd in 1980 ontdekt. De chanoekia kandelaar, die toen gevonden werd, is in 1991 aan het Yad Vashem museum in Jeruzalem geschonken. De aanbouw aan de zuidgevel is van 1976; de laatste restauratie vond in 1996 plaats. Sinds 2000 is de synagoge een Rijksmonument.